မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးတွင် နိုင်ငံတဝှမ်းမှ ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံး စစ်အာဏာရှင်ဖိနှိပ်မှုကို ကြံ့ကြံ့ခံ နိုင်ရန်၊ အစိုးရယန္တရားများ လည်ပတ်နိုင်မှုမရှိစေရန်၊ ပြည်သူများ၏ အကြမ်းမဖက် အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှု(Civil Disobedience Movement – CDM)တွင် ပါဝင်သည့် ဝန်ထမ်းများ စစ်အစိုးရအုပ်ချုပ်မှုမှ လွတ်ကင်း၍ ဆက်လက်ရှင်သန်နိုင်ရန်၊ ပြည်သူ့အစိုးရဖြစ်သည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (National Unity – NUG) ၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများ လည်ပတ်နိုင်ရန်၊၊ ပြည့်သူအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့များနှင့် ပြည့်သူကာ ကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(People Defense Force – PDF)များ လှုပ်ရှားနိုင် ရန်အတွက် ရန်ပုံငွေရရှိရေးသည် အရေးအကြီးဆုံးသော အခန်းကဏ္ဍတွင် ပါဝင်ပါသည်။
အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီက ဘဏ်စနစ်များကို တင်းကျပ်စွာချုပ်ကိုင်ထားမှုကြောင့် ဘဏ်ငွေကြေးလွှဲပြောင်းမှုများ၊ ငွေသွင်းငွေထုတ်မှုများ၊ မိုဘိုင်းငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုများ သုံးစွဲမှု တွင် အကျပ်အတည်းများ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေး၌ ပြည်သူထဲမှ ပြည်သူများနှင့် NUG မှ လုပ်ငန်းဆောင်တာများ အင်တာနက်စာမျက်နှာများမှတစ်ဆင့် ဆက်လက်လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် ရန်ပုံငွေကောက်ခံမှုပြုလုပ်ကြရာတွင် သမရိုးကျနည်းလမ်းများ အသုံးပြုသည့်အပြင် ဆန်းသစ်တီထွင်သည့် နည်းလမ်းများနှင့် ပုံစံများပါအသုံးပြု၍ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ရန်ပုံငွေ ကောက်ခံခြင်းနည်းလမ်းများကို ဖော်ဆောင်ရာတွင် အပိုင်း (၂) ပိုင်း ခွဲခြားဖော်ပြရမည်။ ပထမအ ပိုင်းအနေဖြင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)မှ ရန်ပုံငွေဖော်ဆောင်သော အပိုင်းဖြစ်ပြီး ဒုတိယအပိုင်းမှာ ပြည်သူထဲမှ ပြည်သူများမှ စတင်ဦးဆောင်၍ ရန်ပုံငွေဖော်ဆောင်သော အပိုင်းဖြစ်သည်။
အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရ (NUG) မှ ရန်ပုံငွေဖော်ဆောင်ရေးပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုသည့်နည်းလမ်းများမှာ
NUG သို့ ရန်ပုံငွေများ လှူဒါန်းရာတွင် သို့မဟုတ် ရန်ပုံငွေအတွက် ရောင်းချသည့် ငွေတိုက်စာချုပ်များ၊ ထီများ၊ ရှယ်ယာများ၊ ရောင်းချခြင်းများပြုလုပ်ရာတွင် နိုင်ငံတကာနှင့် ပြည်တွင်းမှ မြန်မာနိုင်ငံသားများ ပါဝင်နိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံတကာငွေကြေးလွှဲပြောင်းမှုများပြုလုပ်နိုင်သော “Master” (သို့မဟုတ်) “Visa” ကဒ်များဖြင့် အသုံးပြုနိုင်အောင် ထားရှိခြင်း၊ ပြည်တွင်းဘဏ်များနှင့် မိုဘိုင်းငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုများမှ ငွေကြေးပေးချေနိုင်အောင် ပြုလုပ်ပေးခြင်း၊ ပြည်တွင်းပြည်ပကိုယ်စားလှယ်များထားရှိ၍ ဘဏ်များနှင့် ငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုများ လက်ခံခြင်း စသည့်လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို NUG မှ ဦးစီး၍နှင့် NUG ကို ထောက်ခံသော ပြည်သူလူထုများနှင့် ပူးပေါင်းလုပ်ဆေင်ခြင်း စသဖြင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရသည် ။ ထိုအပြင် နိုင်ငံတကာမှ ရန်ပုံငွေလှူဒါန်းရာတွင် အဆင်ပြေချောမွေ့မှုရှိစေရန် NUG မှ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးအမျိုးအ စားဖြစ်သည့် USD Tether (USDT)ကို ပြည်တွင်းသုံးစွဲနိုင်ရန်အတွက် တရားဝင်အသိမှတ်ပြု ထုတ်ပြန်ကြေ ညာခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
စစ်ကောင်စီမှ ဘဏ်အကောင့်များ ငွေကြေးလွှဲပြောင်းမှုများနှင့် မိုဘိုင်းငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုများ အသွားအလာများကို စောင့်ကြည့်မှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိပြီး မသင်္ကာပါက ပြည်သူလုထု၏ ဘဏ်အကောင့်များနှင့် မိုဘိုင်းငွေ ကြေးဝန်ဆောင်မှုများကို ပိတ်ပင်မှုများ ပြုလုပ်လာခဲ့သည်။ စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်ထားသည့် ဗဟိုဘဏ်မှ မိုဘိုင်းငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုများအတွက် ငွေသွင်းငွေထုတ်ပြုလုပ်ရာတွင် လုံခြုံရေးမြှင့်တင်ရမည်ဆိုသည့် အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ငွေလွှဲရသည့် အကြောင်းအရာများ၊ မှတ်ပုံတင်များ၊ နေရပ်လိပ်စာများ စသည့် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက်များ ဖြည့်သွင်းခြင်းပြုလုပ်စေရန် မိုဘိုင်းငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုပြုလုပ်သည့် ကိုယ်စား လှယ်များထံ ထုတ်ပြန်ချက်များထုတ်ပြန်၍ ညွှန်ကြားခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့သည် ။
စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်ထားသည့် ငွေကြေးလည်ပတ်မှု စနစ်အပေါ် မှီခိုနေရမှုကို အဆုံးသတ်ရန်နှင့် သီးခြားလွတ်လပ်သည့် ငွေကြေးလည်ပတ်မှုစနစ် ပေါ်ပေါ်လာရန်ရည်ရွယ်ပြီး NUG ၏ စီမံကိန်း၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ မှုဝန်ကြီးဌာန (Ministry of Planning, Finance and Investment – MOPFI )မှဦးစီး၍ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး “blockchain” နည်းပညာအခြေပြု ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးပိုက်ဆံအိတ်ဖြစ်သည့် NUG Pay ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် မိုဘိုင်းပိုက်ဆံအိတ်တွင် တွဲဘက်အသုံးပြုရမည့် (Digital Myanmar Kyat – DMMK)အမည်ရှိ တရားဝင်ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးအမျိုးအစားကိုလည်း ထုတ်ပြန်ကြေညာ၍မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ NUG pay ကို အသုံးပြုနိုင်ရန် ပြည်တွင်းပြည်ပကိုယ်စားလှယ်များ ထားရှိပြီး ထိုကိုယ်စားလှယ်များမှတစ်ဆင့် စတင်အသုံးပြုနိုင်သည့် နံပါတ်ဝယ်ယူခြင်းများ ပြုလုပ်နိုင်သည် ကို လေ့လာတွေ့ရှိရသည်။ NUG pay ဖြင့် CDM တွင်ပါဝင်သည့် ဝန်ထမ်းများအား ရန်ပုံငွေများထောက်ပံ့နိုင် ခြင်း၊ PDF များအားထောက်ပံ့နိုင်ခြင်း၊ NUG ၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများ လုပ်ဆောင်နိုင်ရန် လှူဒါန်းနိုင်ခြင်း၊ ငွေတိုက်စာချုပ်များဝယ်ယူနိုင်ခြင်းနှင့် အခွန်ဆောင်ခြင်း စသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များ ပြုလုပ်နိုင်ရန် ဖော်ဆောင်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ NUG pay သုံးစွဲခြင်းကို စမ်းသပ်ကာလသုံးလထားရှိခဲ့ပြီး ကုန်သွယ်ဝန် ဆောင်မှုများလုပ်ဆောင်နိုင်ရန် ရှေ့ဆက်ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း MOPFI – NUG က ကြေညာခဲ့သည်။
ပြည်သူလူထုသည် NUG မှပြုလုပ်သည့် ရန်ပုံငွေဖော်ဆောင်ခြင်း နည်းလမ်းများတွင် နည်းလမ်းမျိုးစုံ ပုံစံမျိုး စုံဖြင့် ဝင်ရောက်ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ရန်ပုံငွေမှရရှိသည့် ငွေကြေးများကို CDM တွင်ပါဝင်သည့် ပြည့်သူဝန်ထမ်းအများစုကို လစဉ်ထောက်ပံ့ခြင်းများ၊ NUG ၏ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနအောက်တွင် လှုပ်ရှားနေသည့် PDF အဖွဲ့များ စစ်ရေးဖော်ဆောင်ရာတွင် လိုအပ်သည့်အရာများဖြစ်သည့် လက်နက်များ၊ ရိက္ခာ များ၊ အသုံးအဆောင်များကို ထောက်ပံ့ပေးခြင်းများနှင့် NUG ၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများ လည်ပတ်မှုရှိစေရန် ဝန်ကြီးဌာနများအား ထောက်ပံ့ပေးခြင်းများကို NUG က လုပ်ဆောင်လျှက်ရှိသည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိရ သည်။
နွေဦးတော်လှန်ရေးတွင် ပြည်သူလူထုသည် အခရာဖြစ်သည်။ ပြည်သူလူထုပါဝင်လှုပ်ရှားမှုသည် အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍတွင် တည်ရှိသည်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပြည်သူ့အားကိုးအားထားပြု ရမည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG) ပေါ်ပေါက်လာသည့်အချိန်မှစ၍ NUG မှ ရန်ပုံငွေ ဖော်ဆောင်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အင်တိုက်အားတိုက် လှူဒါန်းမှုများ၊ မဲလတ်မှတ်များ၊ ငွေတိုက်စာချုပ်များ၊ အိမ်ရာ များနှင့် မြေကွက်ဝယ်ယူမှုများ ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့ပါဝင်ခဲ့ကြသည့်အပြင် ပြည်သူများထဲမှ ပြည်သူအချင်းချင်း တီထွင်ဆန်းသစ်သည့် ပုံစံမျိုးစုံနှင့် နည်းလမ်းမျိုးစုံတို့ဖြင့် အဖက်ဖက်မှ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ပံပိုးမှု များ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည် ။ ယင်းပုံစံမျိုးစုံနှင့် နည်လမ်းမျိုးစုံများမှာ –
ပြည်သူထဲမှ ပြည်သူများအချင်းချင်း ရန်ပုံငွေကောက်ခံခြင်းပြုလုပ်ရာတွင် ပြည်တွင်းပြည်ပ ဘဏ်ဝန်ဆောင်မှုများနှင့် မိုဘိုင်းငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုများ အသုံးပြုခြင်းများ ပြုလုပ်ကြသော်လည်း စစ်ကောင်စီမှ ငွေကြေးအသွားအလာများ တင်းကျပ်ခြင်း၊ နိုင်ငံတကာမှစစ်ကောင်စီအား အရေးယူမှုများပြုလုပ်ခြင်းကြောင့် စစ်ကောင်စီမှ ထိန်းချုပ်ထားသော ပြည်တွင်းထုတ်ကုန်သွင်းကုန်လျော့နည်းလာခြင်း၊ ပြည်တွင်းငွေကြေးတန်ဖိုးကျ ဆင်းခြင်းနှင့် ပြည်သူများ စားဝတ်နေရေး ကျပ်တည်းခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။
ပြည်သူများထဲမှ နည်းပညာကျွမ်းကျင်သူများသည် အင်တာနက်လိုင်းဖြင့် အချိန်ပေးကာ ကြော်ငြာများ ကြည့်ရုံ့ဖြင့် ရန်ပုံငွေရရှိသော နည်းလမ်းများကိုလည်း စတင်ပြုလုပ်လာခဲ့သည့်။ Click to Donate ဟု အမည်ရသော လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာမှစတင်၍ အင်တာနက်စာမျက်နှာများကို ခလုတ်နှိပ်(လင့် များကို ကလစ်နှိပ်ခြင်း)ကြော်ငြာကြည့်ခြင်းဖြင့် ပိုက်ဆံရရှိနိုင်သည့် နည်းလမ်းများကို မိတ်ဆက်လာခဲ့သည် ။ အင်တာနက်စာမျက်နှာများ(ဝက်ဘ်ဆိုက်များ) တည်ဆောက်၍ လူမှုကွန်ရက်များတွင် လူအများအပြားကို လင့်များကို ကလစ်နှိပ်ခြင်းဖြင့် ဝင်ငွေများရရှိပြီး ထိုဝင်ငွေများအား CDM ဝန်ထမ်းများ၊ PDF များ အစရှိသည့် တော်လှန်ရေးတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေသော နေရာများနှင့် လူများကို ထောက်ပံ့ပေးပို့နိုင်ခဲ့သည်။
ထိုသို့ကလစ်နှိပ်၍ ကြော်ငြာများကြည့်ခြင်း ဝင်ငွေများရရှိရန်အတွက် ဆန်းသစ်တီထွင်ကြံဆသော နည်းလမ်း များကို နည်းပညာကျွမ်းကျင်သူများနှင့် ထောက်ပံ့ပေးလိုသူများက ပူးပေါင်းပြီး ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။ ထို ပလက်ဖောင်းများမှာ –
အဆိုပါ မတူညီကွဲပြားသည့် ပလက်ဖောင်းများမှ အခါအားလျော်စွာ ဝင်ငွေများရရှိအောင်ပြုလုပ်သည့် လှုပ်ရှားမှုများလည်းရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့် သတ်မှတ်ထားသည့် ယူကျူချန်နယ်များကို လူဦးရေ တစ်သန်း ကြည့်ရှူအောင် ပြုလုပ်သည့် စိန်ခေါ်လှုပ်ရှားမှုများ(1 million view Challenge)များ၊ တော်လှန်ရေးအတွက်ရည်ရွယ်ပြီး သီကုံးထားသည့် သီချင်းများ ကြည့်ရှူသူများအောင်ပြုလုပ်သည့် စိန်ခေါ်လှုပ်ရှားမှုများ၊ တော်လှန်ရေးအတွက်ရည်ရွယ်ပြီး ရိုက်ကူးထားသည့် ဇာတ်လမ်းတိုများ(ဥပမာ – နိုင်ငံပျောက်သူ)တို့ကို သတ် မှတ်ထားသည့် ရက်အတိုင်းအတာတွင် သတ်မှတ်ထားသည့် ကြည့်ရှူသူများအောင် မျှဝေခြင်းများ စသည့်ဖြင့် မတူညီကွဲပြားသည့် ရန်ပုံငွေဖော်ဆောင်သည့် လုပ်ငန်းများလုပ်ဆောင်ကြသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ရရှိသည့် ဝင်ငွေများကိုလည်း လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများတွင် နေ့စဉ်လစဉ် ပွင့်လင်းမြင်သာစွာဖြင့် စာရင်းရှင်းတမ်းများ ပြုလုပ်ကြပြီး ပေးပို့လှူဒါန်းသည့် ဒေသများ၊ အဖွဲ့အစည်းများကိုလည်း ပေးပို့သည့် မှတ်တမ်းများဖော်ပြသည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိရသည်။
အင်တာနက်မှတဆင့် အချိန်ပေး၍ ကလစ်များနှိပ်ခြင်းသည် အင်တာနက်အသုံးပြုမှုရရှိနေသရွေ့ ပြည်သူများအချိန်ပေးနိုင်သလောက် ဝင်ရောက်ပြုလုပ်နိုင်သည်ဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေး၏ ရန်ပုံငွေဖော်ဆောင်ရေးတွင် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲစေရန်အတွက် ပြည်သူလူထုအများအပြားမှ ပါဝင်လုပ်ဆောင်ကြသည်ကို တွေ့ရှိရပြီး လိုအပ်သည့်နေရာများကို ထောက်ပံ့ပေးပို့နိုင်သည်များကိုလည်း တွေ့ရှိရသည်။
မြန်မာနွေဦးတော်လှန်ရေးတွင် အင်တာနက်စာမျက်နှာမှ ရန်ပုံငွေကောက်ခံခြင်းနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းနာများ အသုံးပြု၍ ရန်ပုံငွေဖော်ဆောင်ခြင်း အကြောင်းအရာများ၊ အချက်အလက်များကို လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများ နှင့် သတင်းမီဒီယာများမှတစ်ဆင့်စုဆောင်းထားခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် လှုပ်ရှားမှုအကြောင်းအရာများ အားလုံး မခြုံငုံနိုင်ခြင်းများနှင့် မပါဝင်နိုင်ခြင်းများစသည့် ကန့်သတ်မှု အချို့များရှိပါသည်။