🇲🇲 DIGITAL COUP QUARTERLY (May to July, 2021)

၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလအတွင်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ဒီဂျစ်တယ် ဖိနှိပ်မှုဆိုင်ရာဖြစ်စဉ်များ

မေလအတွင်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ဒီဂျစ်တယ်ဖိနှိပ်မှု ဖြစ်စဉ် အနှစ်ချုပ်

• ဆက်လက်ပိတ်ထားစဲဖြစ်သည့် အင်တာနက်လိုင်းများနှင့်သတင်းငတ်မွတ်နေသော ပြည်သူများ၏ အင်တာနက်သုံးစွဲခွင့်ရန်ရန်ကြိုးစားမှု 

• အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ပြန်လည့်သုံးစွဲခွင့်ပြုခဲ့သည့်အင်တာနက် ရပ်ဝန်း 

စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် ဧပြီလ (၁) ရက်နေ့မှ စတင်ကာ Fiber Internet ဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုသာချန်လှပ်ပြီး အင်တာနက်ချိတ်ဆက်မှုအားလုံးကိုဖြတ်တောက်ထားသည့်ဖြစ်စဉ်သည် မေလ (၁) လလုံးတွင်လည်း ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေခဲ့သည်။

ဆက်လက်ပိတ်ထားစဲဖြစ်သည့် အင်တာနက်လိုင်းများနှင့်သတင်းငတ်မွတ်နေသော ပြည်သူများ၏ အင်တာနက်သုံးစွဲခွင့်ရန်ရန်ကြိုးစားမှု 

ထိုသို့ အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ထားစဉ်ကာလအတွင်း ပြည်သူများအနေဖြင့် အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သည်အတိုင်း တိကျခိုင်မာမှုရှိသည့် သတင်းရင်းမြစ်များထံမှ သတင်းရရှိနိုင်မှုအားနည်းသွားခဲ့ရသည်။ 

(ပုံ – ၄.၁၇) အင်တာနက်ပိတ်ထားစဉ်ကာလအတွင်း ပြည်သူအချင်းချင်းကူညီပြီး အင်တာနက်သုံးစွဲနိုင်ရန်ကြိုးပမ်းမှုအား Social Media မှ မြင်တွေ့ရသည့် မြင်ကွင်း 

ယင်းကာလအတွင်း သတင်းငတ်မွတ်နေသော ပြည်သူများအနေဖြင့် အင်တာနက် အသုံးပြုခွင့်ရရှိရန် တက်နိုင်သမျှ နည်းလမ်းရှာဖွေအသုံးပြုခဲ့ကြပြီး နည်းပညာ ကျွမ်းကျင်သူများမှလည်း VPN မျိုးစုံရှာဖွေကာ အင်တာနက်အသုံးပြုနိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသော်လည်း ထိုသို့ VPN များဖြင့် အသုံးပြုနိုင်မှုသည် နာရီပိုင်းသာကြာမြင့်ခဲ့ပြီး VPN များပါ ပိတ်ဆို့ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ 

အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ပြန်လည့်သုံးစွဲခွင့်ပြုခဲ့သည့်အင်တာနက် ရပ်ဝန်း 

Nikkei Asia သတင်းဋ္ဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ မေလ (၂၅) ရက်နေ့တွင် အများပြည်သူအသုံးပြုရန် အွန်လိုင်းဝန်ဆောင်မှုနှင့် ဝက်ဆိုက် စုစုပေါင်း (၁၂၀၀) ကျော်ကို ပြန်လည်အသုံးပြုခွင့်ပေးခဲ့သော်လည်း စစ်အာဏာရှင်စနစ် ဆန့်ကျင်ရေးနှင့် ဆန္ဒပြမှုများကို တားဆီးနိုင်ရန်အတွက် Facebook နှင့် Twitter တို့ကဲ့သို့ Social Media များကိုမူ ချန်လှပ်ထားခဲ့သည်ဟု သတင်းက ဆိုသည်။ 

(ပုံ – ၄.၁၈) Nikki Asis တွင်ဖော်ပြထားသည် အများသုံးစွဲသည့် ဝန်ဆောင်မှုများမပါပဲ စစ်ကောင်စီ အလိုက website 1200 ကျော်သာဖွင့်ပေးသည့် သတင်း

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လအတွင်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ဒီဂျစ်တယ် ဖိနှိပ်မှုဆိုင်ရာဖြစ်စဉ်များ

ဇွန်လအတွင်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ဒီဂျစ်တယ်ဖိနှိပ်မှု ဖြစ်စဉ် အနှစ်ချုပ်

• NUG သတင်းစားရှင်းလင်းပွဲနှင့် ပြတ်တောက်သွားသောအင်တာနက် 

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) အနေဖြင့် ဇွန်လ (၄) ရက်နေ့တွင် လည်းကောင်းတို့၏ ပထမဆုံးသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲကို ပြုလုပ်ရန် ကြေငြာခဲ့သည်။ 

NUG သတင်းစားရှင်းလင်းပွဲနှင့် ပြတ်တောက်သွားသောအင်တာနက် 

(ပုံ – ၄.၁၉) NUG ပထမဆုံးသတင်စာ ရှင်းလင်းပွဲ အချိန်နှင့် အချိန်ကိုက်အင်တာနက်ဖြတ်တောက်မှု ဆိုင်ရာ သတင်း

စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် 5BB, Fortune စသည့်အင်တာနက်လိုင်းများအပါအဝင် မိုဘိုင်းအင်တာနက်လိုင်းများကိုပါ NUG သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲလုပ်ဆောင်မည့်အချိန်နှင့်အချိန်ကိုက်ဖြတ်တောက်ပြစ်ခဲ့သည်။ ထိုကဲ့သို့ စစ်ကောင်စီ၏ လုပ်ဆောင်မှုအား အင်တာနက်အသုံးပြုသူအများစုက လှောင်ပြောင်သည့် Post များတင်ခဲ့ကြသည်ကိုတွေ့ရှိရသည်။  စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် သတင်းစီးဆင်းမှုကို ဟန့်တားနိုင်ရန်အတွက် အာဏာသိမ်းကာလတလျှောက် အင်တာနက်ဖြစ်တောက်မှုအား ဆက်တိုက်ဆိုသလိုပင် လက်နက်သဖွယ် အသုံးချနေသည်။ 

၄.၆      ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လအတွင်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ဒီဂျစ်တယ် ဖိနှိပ်မှုဆိုင်ရာဖြစ်စဉ်များ

ဇူလိုင်လအတွင်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ဒီဂျစ်တယ်ဖိနှိပ်မှု ဖြစ်စဉ် အနှစ်ချုပ်

• မိုဘိုင်းသုံးစွဲမှုများကို စောင့်ကြည့်ရန် ပြင်ဆင်လာသော အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ

• မြန်မာနိုင်ငံတွင် လုပ်ကိုင်နေကြသော တယ်လီကွန်း အမှုဆောင်များအား ပြည်ပထွက်ခွာခွင့် ကန့်သတ်

• တယ်လီနောမြန်မာ ထွက်ခွာရန် ဆုံးဖြတ်ပြီ

အထက်တွင်ဖော်ပြသည့်အတိုင်း စစ်ကောင်စီသည် ပဋိပက္ခအခြေအနေအမျိုးမျိုးအပေါ်မူတည်ပြီး သတင်းစီးဆင်မှုနှင့် သတင်းရရှိမှုတို့ကို ဟန့်တားရန်ကြိုးပမ်းနေသကဲ့သို့ အခြားသောဘက်မှလည်း မိုဘိုင်းဖုန်းနှင့်အင်တာနက်အသုံးပြုမှုများကို စောင့်ကြည့်နိုင်ရန်ကြိုးပမ်နေသည်ကိုတွေ့ရသည်။ 

မိုဘိုင်းသုံးစွဲမှုများကို စောင့်ကြည့်ရန် ပြင်ဆင်လာသော အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ

Frontier Myanmar ၏ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ (၅) ရက်နေ့ အွန်လိုင်းသတင်းစာမျက်နှာတွင် စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် Mytel နှင့် MPT မိုဘိုင်း Operator များမှတဆင့် စောင့်ကြည့်မှုများတိုးမြှင်လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု သတင်းရေးသားဖော်ပြထားသည်ကိုတွေ့ရှိရသည်။ ယင်း ဇူလိုင်လ (၅) ရက်နေ့တွင်ပင် မြန်မာနိုင်ငံတွင်လုပ်ကိုင်နေသော တယ်လီကွန်းများတွင် အကြီးတန်းအမှုဆောင်အဖြစ် တာဝန်ယူထားသော နိုင်ငံခြားသားအရာရှိများကို ခွင့်ပြုချက်မရှိပဲ ခွင့်ပြုချက်မရှိပဲ နိုင်ငံထဲမှ ထွက်ခွာမသွားရန် ဇွန်လလယ်က ညွှန်ကြားထားကြောင်းကို Mizzima သတင်းဋ္ဌာနတွင် ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ကြားဖြတ်ထောက်လှမ်းမှုဆိုင်ရာနည်းပညာ (Intercept Technology) များကို ဇူလိုင်လ (၅) ရက်နေမတိုင်မီ တပ်ဆင်ရမည်ဟု တယ်လီကွန်းများသို့ ညွှန်းကြားခဲ့ကြောင်းကို ယင်းသတင်းတွင် ဆက်လက်ဖော်ပြထားသည်ကိုတွေ့ရသည်။

(ပုံ – ၄.၂၀) မိုဘိုင်းဖုန်းအသုံးပြုမှုများအား စောင့်ကြည့်ရန်အတွက် တယ်လီကွန်အော်ပရေတာများမှ တဆင့် လုပ်ဆောင်နေသည့် သတင်းဖော်ပြချက် 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လုပ်ကိုင်နေကြသော တယ်လီကွန်း အမှုဆောင်များအား ပြည်ပထွက်ခွာခွင့် ကန့်သတ်

ထို့အပြင် တယ်လီကွန် အမှုဆောင်အရာရှိများအာ ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာခွင့် တားမြစ်ချက်တစ်ခုအားလဲ အာဏာသိမ်း စစ်အုပ်စုမှ ထုတ်ပြန်တားမြစ်ခဲ့သည်ကိုတွေ့ရပြီး ယင်းတာမြစ်ချက်သည့် အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စု၏ အလိုကျ စောင့်ကြည့်ရေးဆိုင်ရာစက်များ တပ်ဆင်ရန် ငြင်းဆိုသည့် တယ်လီကွန်များသို့ ဖိအားပေးလုပ်ဆောင်ရန်အတွက် ပစ်မှတ်ထားလိုဟန်ရှိခဲ့သည်။ 

(ပုံ – ၄. ၂၁)တယ်လီကွန်ကဏ္ဍတွင်လုပ်ကိုင်နေကြသော အကြီးတန်း နိုင်ငံခြားသား အမှုဆောင်များအား ပြည်ပထွက်ခွာခွင့် ကန့်သတ်မှု သတင်း

တယ်လီနောမြန်မာ ထွက်ခွာရန် ဆုံးဖြတ်ပြီ

ထို့သို့ Telecom များအနေဖြင့် အကျပ်အတည်းများနှင့်ရင်ဆိုင်နေရပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိလုပ်ကိုင်နေသော Mobile Operator များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည့် Telenor  အနေဖြင့် လက်ဘနွန် ရင်နှီးမြှတ်နှံမှု ကုမ္ပဏီ M1 Group ထံသို့ ဒေါ်လာ ၁၀၅ သန်းဖြင့် ရောင်းချခဲ့ကြောင်းကို ဇူလိုင်လ (၈) ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ယင်းထုတ်ပြန်မှုတွင် “မြန်မာနိုင်ငံမှာ မကြာသေးတဲ့ ကာလအတွင်း ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာတွေနဲ့ အခြေအနေတွေ ထပ်မံ ယိုယွင်းဆိုးရွားလာတာတို့က ကုမ္ပဏီရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရုပ်သိမ်းဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဖြစ်လာစေခဲ့တဲ့ အခြေခံ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်” ဟု Telenor ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့သည်ကိုတွေ့ရှိရသည်။ 

(ပုံ – ၄.၂၂) တယ်လီနောမြန်မာအနေဖြင့် M1 Group သို့ လက်လွှဲရောင်းချမှုသတင်းနှင့် တယ်လီနော၏ ထုတ်ပြန်ချက် 

လက်ဘလနွန်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း Najib Miakti ပိုင်ဆိုင်သည့် M1 Group သည် မြန်မာစစ်တပ်ပိုင် Mytel Telecom အတွက် တာဝါများဆောက်လုပ်ပေးခဲ့သည့်အတွက် အမည်ပျက်စာရင်းအသွင်းခံထားရသည့် Irrawaddy Green towers ၏ မူလပိုင်ရှင်ဖြစ်သည်ဟု Myanmar Now သတင်းဋ္ဌာနတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်ကိုတွေ့ရသည်။